เราจะใช้ VFD/VSD หรือ Soft Starter ดี? ไดรฟ์ดีกว่า Soft Starter เสมอไปหรือ?

ถือเป็นปัญหาทางไฟฟ้าที่เจอในการสตาร์ทมอเตอร์แบบ DOL แต่สำหรับ Soft starter และ VFD สามารถลดปัญหานี้ได้

เนื่องจากการสตาร์ทแบบ DOL เป็นการสตาร์ทที่มีอัตราการเร่งสูงสุด ทำให้เกิดผลกระทบกับระบบแมคคานิก แม้แต่การสตาร์ทแบบสตาร์ท-เดลต้าเองก็จะเจอปัญหานี้ในบ้างโหลด แต่สำหรับ Soft starter และ VFD สามารถลดปัญหานี้ได้และยืดอายุการใช้งานของระบบแมคคานิก

มีฟังก์ชันป้องกันทางไฟฟ้าที่อยู่ในตัว( Built-in) เช่น No power line, Current asymmetry, Phase loss, Line voltage too high, Line voltage too low, Wrong phase sequence, Frequency out of limits เป็นต้น

มีฟังก์ชันป้องกันมอเตอร์ในตัว( Built-in) เช่น Rotor locked, Motor load too low, Motor thermal warning, Motor thermal trip, Motor current too low, Over current เป็นต้น

Soft starer  จะชะลอและความคุมการหยุดของมอเตอร์ให้นุ่มนวลด้วยฟังก์ชัน Torque Control ส่วน VFD ทำโดยการควบคุมความเร็วรอบโดยการค่อยๆลดความถี่ลง

แต่ละแบรนด์แต่ละรุ่นไม่ได้มีคุณสมบัติที่เหมือนกัน จำเป็นต้องเลือกให้เหมาะกับโหลด

เนื่องจาก Soft starter สามารถทำ Bypass ไปยังแมกเนติกได้เมื่อมอเตอร์ Run ปกติแล้วหรือสตาร์ทสำเร็จแล้ว เนื่องจาก Soft starter ไม่ได้ทำงานตลอดเวลาทำให้สูญเสียพลังงานในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกน้อยกว่า VFD และสามารถยืดอายุการใช้งานของ Soft starter อีกด้วย

เนื่องจาก VFD และ Soft starter เป็นการสตาร์ทมอเตอร์โดยใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกในการแปลงสัญญาณ ซึ่งอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกถือเป็นอุปกรณ์หลักๆที่สร้างสัญญาณฮาร์มอนิกในระบบ ทั้งนี้ Soft starter จะสร้างสัญญาณฮาร์มอนิกน้อยกว่า VFD เนื่องจาก VFD เปิดใช้งานตลอดเวลานั้นเอง แต่ Soft starter จะใช้งานเฉพาะช่วงสตาร์ทและหยุดมอเตอร์นั้นเอง

เหมาะกับโหลดหรือการใช้งานที่ต้องการปรับความเร็วอยู่ตลอดเวลา เช่น งานที่ต้องควบคุมความดัน (Pressure) ในระบบน้ำ, ระบบ HVAC หรือระบบแอร์, ระบบบันไดเลื่อน, ระบบลิฟต์หรือยกสิ่งของขึ้นและลง เป็นต้น

งานที่ต้องมีแรงบิดตอนที่ความเร็วรอบเป็น 0 ส่วนใหญ่แล้วจะอยู่ในงานยกสิ่งของ โดยเฉพาะตอนที่ยกสิ่งของ หากเราไม่สามารถควบคุมแรงบิดตอนที่ความเร็วรอบเป็น 0 หรือตอนที่เริ่มยก แรงบิดอาจจะไม่พอที่จะถือของไว้ให้อยู่นิ่งๆได้ มันอาจจะหล่นมาหน่อยหนึ่งก่อนๆที่จะเริ่มยกขึ้นไปได้

ข้อนี้ถือเป็นข้อได้เปรียบของ VFD อีกข้อหนึ่ง ซึ่งแน่นอนว่าถ้าเป็นการสตาร์ทแบบ DOL, สตาร์-เดลต้าและ Soft starter นั้นจำเป็นสร้างเพิ่มสำหรับวงจรกลับทางหมุนนั้นเอง ต่างจาก VFD ที่มีฟังก์ชันนี้อยู่ในตัวอยู่แล้ว

มีบ้างงานที่มีโมเมนต์ความเฉื่อยสูงๆ กว่าจะหยุดต้องใช้เวลานาน แต่ VFD สามารถทำให้หยุดโดยใช้เวลาสั้นๆได้ โดยการสร้างสนามแม่เหล็กในตัวมอเตอร์นั้นเอง

เนื่องจาก VFD นั้นใช้งานตลอดเวลาตามการทำงานของมอเตอร์ ทำให้ใช้พลังงานในตัวมันเองอยู่ตลอดเวลา ซึ่งต่างกับ Soft starer ที่ใช้เฉพาะช่วงสตาร์ทและสต็อปเท่านั้น เมื่อมอเตอร์ Run ปกติจะมีเอาท์พุท Bypass ให้กับแมกเนติก ตรงนี้เพื่อยืดอายุการใช้งานของ Soft starter นั้นเอง

เนื่องจากหลักทำงานของ VFD นั้นเป็นการแปลงสัญญาณไฟฟ้าจาก AC เป็น DC และทำการแปลงกลับจาก DC เป็น AC เพื่อจ่ายให้กับมอเตอร์ ซึ่งจากการแปลงไปแปลงมานั้นอาจจะแปลงพลังงานได้ไม่ถึง 100% หรือมีการสูญเสียในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกต่างๆที่อยู่ภายในตัว VFD นั้นเอง นอกจากนี้ VFD ยังทำงานตลอดเวลาอีกด้วย ยิ่งเปิดใช้งานนานพลังงานยิ่งสูญเสียมากตามขึ้นไปด้วยและยังสูญเสียพลังงานมากกว่าเมื่อเทียบกับการสตาร์ทมอเตอร์ด้วย Soft Starter

ด้วยคุณสมบัติหรือฟีเจอร์ของ VFD ดีกว่า Soft starter ทำให้ VFD มีราคาแพงกว่า กล่าวง่ายๆคือเกือบทุกฟีเจอร์ของ Soft starter  VFD สามารถทำได้เกือบหมด นอกจากนี้ยังมีบ้างฟีเจอร์ที่ทำได้เฉพาะ VFD เช่น การควบคุมความเร็วรอบ, การกลับทางหมุน เป็นต้น จึงไม่แปลกที่ VFD จะมีราคาแพงที่สุดเมื่อเทียบกับทุกวิธีการสตาร์ท ทั้ง DOL, สตาร์-เดลต้าและ Soft starter

เนื่องจาก VFD และ Soft starter เป็นการสตาร์ทมอเตอร์โดยใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกในการแปลงสัญญาณ ซึ่งอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกถือเป็นอุปกรณ์หลักๆที่สร้างสัญญาณฮาร์มอนิกในระบบ ทั้งนี้ VFD จะสร้างสัญญาณฮาร์มอนิกมากกว่า Soft starter เนื่องจาก VFD เปิดใช้งานตลอดเวลานั้นเอง แต่ Soft starter จะใช้งานเฉพาะช่วงสตาร์ทและหยุดมอเตอร์นั้นเอง